Báo cáo mới đây của Payoo cho biết, trong nửa đầu năm 2025, thị trường thanh toán Việt Nam vẫn ghi nhận sự lan tỏa của thanh toán không dùng tiền mặt ở cả hai khối công - tư.
Song song với đó, hàng loạt chính sách thuế và hoá đơn mới cùng hoạt động chuyển đổi số do Chính phủ thúc đẩy đang từng bước định hình một môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại hơn.
Thanh toán số góp phần minh bạch hóa thị trường
Những năm gần đây, các giao dịch không dùng tiền mặt đã tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều cải cách quan trọng từ minh bạch doanh thu, tự động hóa kế toán đến triển khai hóa đơn điện tử và quản lý thuế hiệu quả hơn.
Một trong những bước đi quan trọng là việc ban hành các quy định về thuế mới như các hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên sẽ không còn được áp dụng hình thức thuế khoán mà bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với hệ thống kết nối trực tiếp đến cơ quan thuế.
Đồng thời, các nghiệp vụ kế toán như ghi nhận doanh thu, chi phí cũng từng bước được số hóa và tự động hóa. Công nghệ AI cũng bắt đầu khai thác hiệu quả kho dữ liệu giao dịch từ hệ thống bán lẻ, góp phần tối ưu vận hành và thúc đẩy kinh tế số.
Theo báo cáo của Payoo, việc triển khai những chính sách minh bạch hoá nền kinh tế như thuế và hoá đơn như hiện nay được xem là xu hướng tất yếu về dài hạn, nhưng bước đầu có thể khiến các hộ kinh doanh nhỏ, tiểu thương cảm thấy ngợp và gấp gáp, có thể cần một lộ trình phù hợp và tạo điều kiện để người kinh doanh từng bước thích nghi.
Trên thực tế, các đơn vị cung cấp giải pháp thanh toán cũng đang ngày càng quan tâm đến nhóm kinh doanh tiểu thương, hộ gia đình này.
Chẳng hạn như phát triển bộ giải pháp “All-in-one” được tích hợp ngay trên ứng dụng của người bán, cho phép họ thực hiện cùng lúc ba tác vụ: bán hàng, chấp nhận thanh toán điện tử và xuất hóa đơn kết nối với cơ quan thuế, giúp họ tiết kiệm nguồn lực và chi phí vận hành.
Về phía các tổ chức thẻ và ngân hàng, nhiều nỗ lực cũng đang được đẩy mạnh để mở rộng hệ sinh thái thiết bị thanh toán giá rẻ và dễ sử dụng, chẳng hạn như Soft POS (ứng dụng thanh toán trên điện thoại thông minh) hay thiết bị “loa thông báo” QR.
Thanh toán điện tử tích cực ở hai khối công - tư
Ở khối dịch vụ công, đáp ứng chủ trương thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực công của Chính phủ, nhiều cơ quan nhà nước và đơn vị công lập đã chuyển sang thanh toán không tiền mặt. Các loại phí, lệ phí hành chính tại UBND, sở ban ngành đều đã được tích hợp thanh toán trực tuyến.
Song song đó, nhiều bảo tàng, khu di tích do nhà nước quản lý cũng triển khai các hình thức thanh toán qua POS như quét mã QR, thanh toán thẻ, giúp người dân dễ dàng tiếp cận và giao dịch, chẳng hạn Payoo cũng triển khai thanh toán không tiền mặt cho một số dịch vụ tại Bảo tàng Đà Nẵng, bảo tàng Chứng tích chiến tranh TP.HCM,…
Đặc biệt, tại các thành phố lớn, phương tiện công cộng như metro, xe buýt nhanh đã ứng dụng thanh toán không tiền mặt.
Theo Sở GTVT TP.HCM, tỷ lệ hành khách thanh toán không dùng tiền mặt đạt khoảng 70% trên các tuyến metro, cho thấy sự thay đổi rõ nét trong thói quen di chuyển đô thị, đồng thời khẳng định hiệu quả của việc chuyển đổi số trong lĩnh vực giao thông công cộng.
Ở khối doanh nghiệp tư nhân, ngành F&B tiếp tục giữ vững vị thế dẫn đầu về thanh toán điện tử, nhờ việc các chuỗi cửa hàng ngày càng phổ cập hình thức không dùng tiền mặt, đồng thời được thúc đẩy bởi loạt ưu đãi từ ngân hàng và tổ chức thẻ.
Một số lĩnh vực khác như bán lẻ, siêu thị, cửa hàng tiện lợi trong hệ thống đối tác Payoo tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định, nhờ nhu cầu chi tiêu thiết yếu của người dân vẫn ở mức cao.
Bên cạnh đó, ngành thời trang và bán lẻ cao cấp cũng ghi nhận sự phục hồi nhẹ, được hỗ trợ bởi sự sôi động trở lại của du lịch nội địa và quốc tế.
Nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực sức khỏe và làm đẹp như nhà thuốc, phòng khám đến spa cũng tăng trưởng giá trị thanh toán không tiền mặt, cho thấy người dân ngày vẫn chú trọng đầu tư cho sức khỏe thể chất và tinh thần.
Nâng cao chất lượng trải nghiệm không tiền mặt nhờ VietQRPay, Apple Pay, Click to Pay
Không chỉ ngày càng mở rộng về phạm vi sử dụng, thanh toán không tiền mặt trong nửa đầu năm 2025 còn ghi nhận sự nâng cấp về chất lượng trải nghiệm nhờ sự ra đời và phổ biến nhanh chóng của nhiều phương thức thanh toán hiện đại như VietQRPay, Apple Pay, Samsung Pay và Click to Pay.
Chuẩn mã VietQR trở nên phổ biến đã thúc đẩy khả năng liên thông giữa các ví điện tử và ngân hàng. NAPAS vừa qua đã triển khai VietQRPay (QR thanh toán) như một giải pháp giúp đồng bộ các kênh thanh toán nhằm kết nối Ví điện tử, ngân hàng đến đơn vị bán lẻ.
Khách hàng sử dụng Apple Pay trên đồng hồ để thanh toán.
Song song đó, Apple Pay cũng đang cho thấy sức hút lớn với tốc độ tăng trưởng trung bình đạt 15% mỗi tháng theo báo cáo từ Payoo.
Đặc biệt, từ tháng 5/2024, việc NAPAS chính thức tích hợp thẻ nội địa vào Apple Pay đã mở ra cơ hội tiếp cận phương thức này cho đông đảo người tiêu dùng Việt.
Những phương thức mới này, từ VietQRPay, Apple Pay, Samsung Pay đến Click to Pay đã đáp ứng kỳ vọng về sự tiện dụng, an toàn, giúp người dùng trải nghiệm tốt hơn trên mỗi giao dịch.
