Vòi bạch tuộc vẫn luồn lách

Án binh bất động

Gần một tuần nay, khung cảnh tại nhiều trung tâm mua sắm vốn sầm uất như Saigon Square (quận 1), An Đông Plaza (quận 5) hay Trung tâm Thương mại Dược phẩm - trang thiết bị y tế quận 10 (chợ dược) trở nên trầm lắng. Như Tiền Phong thông tin, hàng loạt quầy sạp “cửa đóng then cài”, hoặc chỉ hé cửa khi có khách quen rồi nhanh chóng đóng sập sau khi giao dịch chớp nhoáng.

Nhiều ki-ốt tại Saigon Square đóng cửa né kiểm tra sau khi nơi này bị thu giữ hàng nghìn sản phẩm nghi giả, nhái

Tại Saigon Square - nơi được mệnh danh là thiên đường hàng giá rẻ tại TPHCM, sau đợt kiểm tra và thu giữ hàng nghìn sản phẩm nghi giả nhái của quản lý thị trường (QLTT), một số ki-ốt vẫn cố thủ. Tiểu thương túc trực quanh quầy nhưng không dám mở bán công khai. Sau đợt truy quét, cả người bán lẫn khách đều trở nên dè dặt.

Tình trạng cũng diễn ra tương tự ở An Đông Plaza. Một số tiểu thương tiết lộ, phải tạm ngưng kinh doanh vài ngày vì hàng không có hóa đơn. Bà Tâm, một người chuyên kinh doanh quần áo thừa nhận, đa số đều là hàng từ Quảng Châu. “Khách đến mua hàng tôi cũng nói rõ xuất xứ, khách xem hàng và đồng ý giá cả thì mua. Tuy nhiên tôi không có hóa đơn chứng từ nhập hàng nên tạm đóng cửa” - bà Tâm nói.

Đa số các sản phẩm là thuốc hoặc thực phẩm chức năng có vấn đề về chất lượng, đều hướng đến đối tượng trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai… ảnh : U.P

Còn tại chợ dược ở quận 10 - trung tâm trung chuyển thuốc lớn nhất khu vực phía Nam, nhiều quầy thuốc rút hàng khỏi kệ hoặc treo biển tạm nghỉ. Nhiều xe chuyển hàng không còn dám vào thẳng chợ mà chỉ đậu ở các hẻm gần đó, giao hàng “chui” để tránh bị phát hiện.

Bỏ của chạy lấy người

Theo ghi nhận của phóng viên, khi lực lượng chức năng siết chặt kiểm tra, một số đối tượng mua bán hàng lậu, hàng giả đã chọn cách “bỏ của chạy lấy người”. Trên tuyến đường Nguyễn Văn Linh - Trần Quang Nghị (xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TPHCM), người dân hốt hoảng phát hiện nhiều hộp thuốc, lọ siro, thực phẩm chức năng (TPCN) vứt bừa bãi trong các bụi cỏ. Toàn bộ sản phẩm đều còn nguyên tem niêm phong, mã QR, nhãn hộp ghi rõ hạn dùng đến năm 2026 - 2027.

Qua kiểm tra, Công an xã Phong Phú xác định có ít nhất năm điểm đổ bỏ các sản phẩm là thuốc và thực phẩm chức năng mang nhãn hiệu như Silymarin, Pharvita plus, Jollivit, Maxglu 1500, Arginin, Homramin Ginseng... Đây là những mặt hàng được quảng cáo là bổ sung sức khỏe cho trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người bệnh nền. Thậm chí trên nhiều vỏ hộp còn ghi dòng chữ “nhãn hiệu được bác sĩ và dược sĩ khuyên dùng".

Đặc biệt, lực lượng chức năng còn phát hiện nhiều sản phẩm tương tự đã bị đốt cháy hoàn toàn. Theo nhận định ban đầu, đây có thể là hành vi phi tang chứng cứ, nhằm che giấu nguồn gốc hàng hóa trước khi bị truy quét.

Thông tin ghi trên bao bì cho thấy, nhiều sản phẩm ghi là do Công ty CP dược phẩm MEDIUSA (Lô CN A5, KCN Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội) sản xuất, thương nhân chịu trách nhiệm sản phẩm là Công ty CP dược phẩm MEDIUSA (phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Hà Nội); hoặc ghi là sản phẩm của Công ty CP dược phẩm liên doanh MEDIPHAR (KCN Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ, TP Hà Nội). Qua đối chiếu, tên của hai công ty này trùng với tên các doanh nghiệp trong đường dây sản xuất và buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả, đã bị cơ quan công an triệt phá tháng 5 vừa qua.

Truy dấu vết kẻ gian

Ngay khi tiếp nhận tin báo, Sở Y tế TPHCM, Sở An toàn thực phẩm TPHCM và Chi cục QLTT TPHCM đã phối hợp với lãnh đạo xã Phong Phú phong tỏa hiện trường, thu thập chứng cứ. Đồng thời, cơ quan chức năng trích xuất hình ảnh camera an ninh ở nhiều tuyến đường xung quanh để truy vết người và phương tiện đã chuyển số thuốc tây, TPCN đến vứt bỏ tại khu vực này. Đại diện Sở An toàn thực phẩm TPHCM khẳng định, kể cả TPCN là hàng thật nhưng nếu hết hạn sử dụng đều phải tiêu huỷ theo đúng quy trình, dưới sự giám sát của cơ quan chức năng chứ không thể tùy tiện vứt ra môi trường như vậy.

Trước vụ việc trên, đại diện Sở Y tế TPHCM cho biết, theo quy định tại Thông tư 03/2020/TT-BYT của Bộ Y tế, các loại thuốc bắt buộc phải tiêu hủy, ngoài những loại đã bị thu hồi, còn bao gồm: thuốc giả, thuốc nhập lậu, thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thuốc hết hạn sử dụng, thuốc chứa chất cấm, thuốc sản xuất từ nguyên liệu không đạt chuẩn, thuốc thuộc các trường hợp bị xử phạt theo nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế.

Bên cạnh đó, thông tư cũng yêu cầu cơ sở có thuốc bị tiêu hủy phải tự thành lập hội đồng hủy thuốc và quyết định phương pháp hủy phù hợp, bảo đảm việc tiêu hủy không gây hại cho con người, động vật và môi trường. Đồng thời, cơ sở phải báo cáo kết quả tiêu hủy kèm theo biên bản gửi về Sở Y tế địa phương, không cần có văn bản đề nghị trước.

Theo ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TPHCM, dù thường xuyên bị kiểm tra, xử phạt, tình trạng buôn bán hàng giả, hàng nhái ở TPHCM vẫn chưa giảm. Trong đó một phần nguyên nhân đến từ chính người tiêu dùng. “Nhiều người biết hàng giả nhưng vẫn mua vì giá rẻ, hoặc vì muốn sở hữu sản phẩm giống hàng hiệu dù không đủ khả năng tài chính” - ông Huy nói.

Ông Huy cũng thừa nhận, nhiều tiểu thương coi tiền phạt như chi phí kinh doanh. Bởi họ nhập hàng giả có giá thấp nên dù bán rẻ vẫn có lời. Nếu tiền phạt thấp hơn lợi nhuận, họ vẫn sẵn sàng chấp nhận rủi ro. “Việc xử lý hiện nay còn gặp khó do công nghệ làm giả ngày càng tinh vi, sản phẩm nhái gần giống hàng thật, khó phân biệt bằng mắt thường. Thương mại điện tử cũng khiến việc truy vết khó khăn khi người bán dùng tài khoản ảo, không có địa chỉ cố định. Ngoài ra, lực lượng chức năng thường gặp cảnh báo từ các đối tượng cảnh giới, khiến việc kiểm tra thực tế gặp nhiều trở ngại” - ông Huy nói thêm.